ریبال کردن به اصطلاحی گفته می‌شود که طی عملیات تخصصی چیپ انجام می‌گیرد. زمانی که توپ‌های قلع لحیم خورده سطح چیپ به صورت افقی و عمودی تعویض شوند، به آن ریبال کردن می‌گویند. معمولا برای رفع مشکلات کارت گرافیکی از این راهکار استفاده می‌کنند. البته برای انجام این کار به تجهیزات مخصوص نیاز دارید و حتما توسط تکنسین با تجربه فیکسی پلاس انجام شود. اگر مشتاق آن هستید که بدانید ریبال چگونه انجام می‌شود ادامه مطالب را از دست ندهید.
ریبال کردن چیست؟
پیش از آن که بخواهیم در خصوص ریبال کردن صحبت کنیم ابتدا بهتر است آشنایی کافی درباره ردیف‌های افقی و عمودی توپ قلع داشته باشید. معمولاً این ردیف‌ها را به عنوان گرید هم می‌شناسند که بیش‌ترین کارایی آن‌ها اتصال بهتر و دقیق‌تر بین مدار چاپی و چیپ است. هنگامی که سیستم شما دچار قلعه مردگی شود باید توپ‌های قلعه آن را تعویض کنید که به آن ریبال کردن می‌گویند. در انجام این کار کلیه توپ‌های قلعی قدیمی خارج شده و توپ جدیدی جایگزین آن می‌شود. عملیات ریبالینگ اغلب در پردازنده‌های گرافیکی لپ تاپ‌ها، کنسول‌های بازی و چیپ‌های گوشی صورت می‌گیرد اما بیش‌ترین کاربرد آن در کارت‌های گرافیکی است.
تجهیزات مورد نیاز برای ریبال کردن چیپ
در فرایند ریبال علاوه بر تخصص و مهارت به یک سری تجهیزات مهم و مخصوص برای انجام کار نیاز دارید که این ابزارها به شرح زیر است؛
- دستگاه هوای داغ
- هویه
- هویه همراه با تیغه مخصوص
- خمیر فلاکس
- دستمال تمیز کننده
- شابلون
- توپ‌های قلع
- قلع کش مسی
- فرچه نرم و آب برای پاک کردن
- نگه دارنده چیپ BGA
- مچ بند اتصال به زمین
- دستگاه BGA
ریبال کردن چگونه انجام می‌شود؟
ریبالینگ طی مراحل مختلفی انجام می‌شود، حال ما در این بخش قصد داریم فرایند ریبال و تعمیر آن را مورد بررسی قرار دهیم.
- جداسازی قطعه از برد: PCB بعد از اینکه توانستید دستگاه را عیب یابی و خرابی چیپ را پیدا کنید ابتدا آن را از برج جدا کرده و برای انجام این کار بهتر است برد را حرارت داده به طوری که لحیم زیر آن ذوب شود. بعد از ذوب شدن با استفاده از انبر یا وکیوم چیپ را از سطح برد جدا کنید.
- دیبال کردن: خمیر فلاکس را که از قبل در آب حل کرده‌اید را روی توپ BGA بریزید. برای این که تمیزی کار حفظ شود می‌توانید محلول را با سرنگ استفاده به مخل مورد نظر تزریق کنید سپس خمیر را با انگشت روی توپ‌های فلزی به آرامی پخش کنید. در انجام این کار استفاده از دستکش را فراموش نکنید. توپ‌های فلزی را با تیغه مخصوص و حرارت کم از یکدیگر جدا کنید. بعد از انجام این کار، از صاف بودن سطح اطمینان حاصل کنید تا هیچگونه برآمدگی نداشته باشد.
- پاک کردن سطح ریبال شده: با کمک قلعه کش مسی سطح برد الکتریکی را از هر گونه آلودگی پاک کرده به گونه‌ای که پدها مسطح باقی بمانند. هنگام تمیز کردن، پارچه را روی پایه قطعه نکشید با این کار، احتمال خراشیدن روکش یا بلند شدن قطعه پد وجود دارد. بهترین ماده پاک کننده برای ریبال کردن، ایزوپروپیل الکل است.
- خمیر فلاکس: سطح برد را به خوبی بررسی کرده تا فاقد هرگونه خط و خراش باشد. بعد از آن که از سلامت برد اطمینان حاصل کردید خمیر فلاکس را درون مقداری آب ریخته و هم بزنید، سپس فلاکس را با یک فرچه روی قطعه به آرامی بالا پایین کنید تا ضخامت آن در همه جای قطعه مساوی شود.
- شابلون‌زنی: مرحله پنجم از ریبال کردن شابلون زنی است. در این مرحله شابلون را روی سطح صاف همانند سرامیک یا سنگ قرار دهید. شابلونی مورد استفاده باید مطابق با الگوی توپ‌های چیپ BGA باشد. توپ‌های جدید را با توجه به سایز و جنس آلیاژ استفاده شده روی شابلون بریزید. البته در این مرحله دقت داشته باشید که تمام نقاط خالی شابلون باید پر شود تا نتیجه خوبی حاصل شود. در این مرحله چیپ را با دقت بالا روی شابلون ریبال قرار دهید. نکته بسیار مهم جهت‌گیری الگوها در این مرحله بسیار مهم بوده و باید کاملاً روی یکدیگر دقیق قرار بگیرند.
با استفاده از فیکسچر یا گیره چیپ و شابلون را به همدیگر فیکس کنید تا تکان نخورد. در این مرحله باید چیپ فیکس شده را درون دستگاه هوای داغ قرار دهید و حرارت متناسب با آن را انتخاب کنید. شابلون را از روی چیپ به آرامی جدا کنید. اگر سطح کار داغ است اجازه دهید خنک شود یا با احتیاط این کار را انجام دهید. از سالم بودن چیپ و توپ‌ها طمینان حاصل کنید. در نهایت با یک فرچه نرم و آب چیپ را به خوبی تمیز کرده سپس آن را از نظر وجود خراش یا بلند شدن پک چک کنید.
در چه مواقعی از ریبال کردن استفاده می‌شود؟
بسیاری از تعمیرکاران موبایل و تبلت برای تعمیر برد الکترونیکی یا گوشی از روش ریبال کردن استفاده می‌کنند.
- استفاده بیش از حد از برد الکترونیکی: زمانی که از دستگاه به طور مداوم استفاده کنید اتصالات لحیم شده بین چیپ و برد مدار چاپی دچار شل‌شدگی می‌شود و در نتیجه شما شاهد مشکلات مختلف برد خواهید شد.
- خرابی چیپ: در صورت خرابی چیپ، تعمیر یا تعویض آن نیاز به روش ریبال کردن دارید.
- ارتقاء تکنولوژی: برخی مواقع برای ارتقای تکنولوژی دستگاه نیاز به تجهیزات پیشرفته‌‌تری برای تعویض دارید. بنابراین آی سی برزو و پیشرفته‌ای نصب کنید. ریبالینگ در این موارد کاربرد زیادی دارد.
- داغ شدن چیپ: زمانی که حرارت چیپ بالا می‌رود، توپ‌های لحیم خورده زیر چیپ به آرامی شروع به ذوب شدن کرده و پل لحیم ایجاد می‌شود.
نتیجه‌گیری از ریبال کردن
در این نوشته توانستیم نحوه ریبال کردن را در مادربرد مورد بررسی قرار دادیم. ریبال به معنای تعویض کلیه توپ‌های قلع بر روی چیپ BGA است. تا به اینجا با مراحل انجام ریبالینگ آشنا شدید اما برای آن که، کار به نحوه صحیح انجام شود، نیاز به کمک تکنسین مجرب و با تجربه دارید. تعمیرکاران حرفه‌ای فیکسی پلاس می‌توانند شما را در تعمیر لپ تاپ و ریبال همراهی کنند. چنانچه تجربه یا پیشنهادی در ریبالینگ دارید خوشحال می‌شویم در بخش نظرات با مجموعه ما به اشتراک بگذارید.
