پرش به محتوا 
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چه چیزی باعث می‌شود کامپیوتر یا لپ‌تاپ شما به درستی کار کند و داغ شود؟ کار نکردن فن سی پی یو می‌تواند اصلی‌ترین عامل باشد. آیا می‌دانید که چه قطعه‌ای در داخل این دستگاه‌ها وجود دارد که مسئول اجرای تمامی دستورات و برنامه‌های شما است؟
این قطعه هیچ چیزی نیست جز پردازنده یا CPU. پردازنده یک قطعه الکترونیکی است که می‌تواند میلیون‌ها عملیات ریاضی را در هر ثانیه انجام دهد؛ اما این قدرت بالا یک هزینه دارد: گرمای زیاد. پردازنده هنگام کار کردن، حرارت زیادی تولید می‌کند که می‌تواند باعث آسیب دیدن آن و قطعات دیگر شود. برای جلوگیری از این مشکل، یک قطعه دیگر وجود دارد که نقش مهمی در حفظ سلامت و کارایی پردازنده دارد. این قطعه فن پردازنده یا CPU Fan است.
در این مقاله، به بررسی علل از کار افتادن و کار نکردن فن سی پی یو (CPU) خواهیم پرداخت. همچنین راه‌حل‌هایی برای رفع این مشکلات را نیز ارائه خواهیم داد.
فن پردازنده (CPU) چیست؟
فن پردازنده یک قطعه الکترونیکی است که با چرخش پره‌های خود، هوای سرد را به سمت پردازنده هدایت می‌کند. فن سی پی یو وظیفه کنترل دما و خنک نگه داشتن پردازنده و جلوگیری از آسیب دیدن آن را دارد. پردازنده یک قطعه مرکزی است که دستورات را اجرا می‌کند و حرارت زیادی تولید می‌کند. با وجود فن (خنک‌کننده) CPU، دمای پردازنده تحت کنترل قرار می‌گیرد.
این خنک کننده انواع مختلف آبی و بادی دارد. اگر پردازنده خنک نشود، ممکن است عملکرد آن کاهش یابد یا حتی آسیب ببیند؛ بنابراین، فن پردازنده یک نقش مهم در حفظ سلامت و کارایی پردازنده دارد.
مضرات کار نکردن فن سی پی یو
اگر فن پردازنده کار نکند، مشکلات زیر ممکن است رخ دهد:
- خاموش شدن ناگهانی سیستم: این مشکل ممکن است باعث خرابی سیستم، پاک شدن داده‌ها و اطلاعات شود.
- آسیب دیدن پردازنده و مادربرد: حتی امکان آسیب دیدن مادربرد نیز وجود دارد.
علائم کار نکردن فن سی پی یو
برخی از علائم که نشان‌دهنده مشکل فن پردازنده می‌باشند:
- صفحه نمایش سیاه یا آبی رنگ
- عدم حرکت خنک‌کننده پردازنده
- خاموش شدن مدام سیستم بدون اخطار
- عدم بوت شدن سیستم
- عدم شنیدن صدای کار کردن خنک کننده پردازنده
دلایل کار نکردن فن CPU
ممکن است به دلایل زیر فن cpu کار نکند:
- نصب نادرست فن پردازنده
- وجود گرد و غبار در فن
- گزارش‌های نادرست و اشتباه در BIOS
- وجود جسم خارجی در پره‌های خنک کننده CPU
- خرابی فن پردازنده
راه‌کارهای رفع مشکل کار نکردن فن سی پی یو
برای رفع این مشکل، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- اتصال خنک کننده پردازنده به مادربرد را بررسی کنید.
- نصب مجدد فن پردازنده روی مادربرد.
- گرد و غبار فن CPU را پاک کنید.
- بلبرینگ خنک کننده پردازنده را بررسی کنید.
- تنظیمات BIOS را ریست کنید.
BIOS یک نرم افزار کوچک است که در یک حافظه ثابت در مادربرد ذخیره شده است. BIOS مسئول شناسایی و تنظیم قطعات رایانه است. BIOS می‌تواند دمای پردازنده را اندازه گیری کند و اگر بالاتر از حد مجاز باشد، فن پردازنده را روشن کند. اگر BIOS دچار خرابی یا تنظیمات نادرست باشد، ممکن است فن پردازنده را به درستی کنترل نکند.
به عنوان اقدامات بیشتر برای رفع مشکل کار نکردن فن سی پی یو، می‌توانید این موارد را در نظر بگیرید:
- بررسی سیم‌ها و اتصالات: اطمینان حاصل کنید که کابل‌ها و اتصالات بین فن پردازنده و مادربرد به درستی و به طور کامل متصل شده‌اند.
- پاک‌کردن گرد و غبار: گرد و غبار می‌تواند خنک کننده پردازنده را مسدود کند و باعث افت کارایی آن شود. گرد و غبار می‌تواند روی پره‌های فن یا بلبرینگ آن بنشیند و باعث کاهش چرخش یا گیرکردن فن شود. با دقت و با استفاده از یک برس نرم، گرد و غبار را از خنک‌کننده پاک کنید.
- بررسی بلبرینگ‌ها: بلبرینگ‌های خنک کننده پردازنده را بررسی کنید. اگر بلبرینگ‌ها خراب یا کثیف باشند، ممکن است فن پردازنده به درستی کار نکند.
- بررسی تنظیمات BIOS: تنظیمات BIOS مرتبط با کنترل دما و سرعت فن پردازنده هستند. اگر تنظیمات نادرست باشند، مشکلاتی ممکن است به وجود آید. در صورت لزوم، تنظیمات را ریست کنید.
- استفاده از خنک‌کننده جایگزین: اگر فن پردازنده به طور کامل خراب شده باشد، می‌توانید از یک خنک کننده جایگزین استفاده کنید.
- بررسی منابع تغذیه: اطمینان حاصل کنید که منابع تغذیه (پاور) به درستی به مادربرد و فن پردازنده متصل شده‌اند. اگر منبع تغذیه دچار مشکل است، فن پردازنده به درستی کار نخواهد کرد.
- بررسی دمای پردازنده: اگر دمای پردازنده بسیار بالا است، ممکن است فن پردازنده به دلیل حفظ ایمنی خود، خاموش شود. در این صورت، مطمئن شوید که خنک‌کننده پردازنده به درستی کار می‌کند و دمای پردازنده در محدوده معقول قرار دارد.
- بررسی BIOS و آپدیت آن: برخی مشکلات ممکن است به دلیل تنظیمات نادرست در BIOS باشند. بررسی کنید که آیا BIOS به‌روز است و تنظیمات آن به درستی تنظیم شده‌اند.
- تعویض خنک‌کننده پردازنده: اگر همه مراحل بالا را انجام دادید و مشکل همچنان ادامه دارد، ممکن است خنک کننده پردازنده خراب شده باشد. در این صورت، تعویض خنک کننده با یک مدل جدید و باکیفیت می‌تواند مشکل را حل کند.
- جسم خارجی یک عامل دیگری است که می‌تواند فن پردازنده را مختل کند. جسم خارجی می‌تواند هر چیزی باشد که به طور تصادفی وارد فن شود، مثل مو، کاغذ، سیم یا حشره. جسم خارجی می‌تواند پره‌های فن را متوقف کند یا آن‌ها را خراب کند.
با انجام این اقدامات، احتمالاً مشکل کار نکردن فن سی پی یو را حل خواهید کرد. در صورتی که مشکل ادامه دارد، بهتر است برای تعمیر کامپیوتر با تعمیرکار متخصص تماس بگیرید.
سخن آخر کار نکردن فن سی پی یو
در این مقاله، ما به شما نشان دادیم که فن پردازنده یا CPU Fan چه قطعه‌ای است و چه اهمیتی در کارکرد کامپیوتر یا لپ‌تاپ شما دارد. ما همچنین به شما علائم، دلایل و راه‌کارهای کار نکردن فن سی پی یو یا از کار افتادن فن پردازنده را معرفی کردیم. ما امیدواریم که این مقاله برای شما مفید و آموزنده بوده باشد و شما را قادر ساخته باشد که با مشکلات احتمالی فن پردازنده روبرو شوید و آن‌ها را رفع کنید.
به خاطر داشته باشید که فن پردازنده یک قطعه حیاتی برای سلامت و کارایی پردازنده و مادربرد شما است. اگر فن پردازنده کار نکند، ممکن است باعث خاموش شدن ناگهانی، آسیب دیدن قطعات و از دست رفتن اطلاعات شما شود؛ بنابراین، شما باید به فن پردازنده خود اهمیت بدهید و آن را به درستی نصب، تنظیم، تمیز و تعویض کنید. اگر در این کارها مشکلی داشتید، می‌توانید از کمک متخصصان تعمیرات کامپیوتر و لپ‌تاپ فیکسی پلاس کمک بگیرید.
